Την Δευτέρα 7/8/2023 υποβλήθηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Νάξου
η παρακάτω αναφορά-καταγγελία:
ΠΡΟΣ
ΑΝΑΦΟΡΑ - ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΑΦΟΡΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΘΙΣΜΑΤΩΝ, ΑΛΕΞΗΛΙΩΝ κλπ. ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ
Οι υπογράφοντες διαμαρτυρόμαστε και καταγγέλλουμε την υπερβολική και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη «τραπεζοκαθισμάτων» και «ομπρελοξαπλωστρών» στις παραλίες της Νάξου, σε τρόπο ώστε αυτή συνιστά προσβολή της προσωπικότητάς μας, σοβαρό κίνδυνο για το οικοσύστημα (μάλιστα ΚΑΙ σε περιοχές περιλαμβανόμενες στο δίκτυο NATURA 2000), υπέρβαση της όποιας «φέρουσας ικανότητας» του τόπου, αντίθετη προς την αειφορία και την βιωσιμότητα, παραβίαση των αρχών της «χρηστής διοίκησης», παράβαση καθήκοντος των αρμοδίων προς χορήγηση των σχετικών αδειών και προς διεξαγωγή των σχετικών ελέγχων Φορέων και Υπηρεσιών, υποβάθμιση της αισθητικής σε επίπεδο καταυλισμού κλπ., όπως αναλύεται παρακάτω.
Α.- Η προσωπικότητα του ανθρώπου γεννάται και αναπτύσσεται ακώλυτα μέσα σε ένα ζωτικό χώρο που αποτελείται κατ' αρχήν από τα εκτός συναλλαγής πράγματα, δηλαδή κατά το άρθρο 966 ΑΚ, α) τα κοινά σε όλους (η ατμόσφαιρα και η θάλασσα), β) τα κοινόχρηστα (όπως, ενδεικτικώς κατ' άρθρο 967 ΑΚ, τα ελευθέρως και συνεχώς ρέοντα ύδατα, οι δρόμοι, οι πλατείες, οι αιγιαλοί κ.λπ.) και γ) τα προορισμένα για την εξυπηρέτηση δημόσιων, δημοτικών, κοινοτικών ή θρησκευτικών σκοπών. Η ακώλυτη απόλαυση της χρήσης και της ωφέλειας των αγαθών που συναποτελούν τον ζωτικό περιβαλλοντικό χώρο για την ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας συνιστά αυτοτελή έκφανση του δικαιώματος της προσωπικότητας που προστατεύεται από τις διατάξεις των άρθρων 57 και 59 του ΑΚ (ΜΠΑ 1523/2018).
Από τα ανωτέρω απορρέει και το δικαίωμα χρήσεως των κοινόχρηστων πραγμάτων (άρθρα 967, 968- 970 ΑΚ), όπως είναι και ο ατμοσφαιρικός αέρας, οι παραλίες, τα ελεύθερα ρέοντα ύδατα κλπ., που εντάσσονται στην ευρύτερη έννοια του περιβάλλοντος και συμπίπτουν σε ευρεία κλίμακα με τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά αγαθά, συνιστώντας τόσο προϋπόθεση ζωής, όσο και στοιχεία για την εξασφάλιση ποιότητας ζωής. Από τα ανωτέρω συνάγεται, ότι η απόλαυση ενός ήρεμου περιβάλλοντος ελεύθερου από ρύπους και θορύβους είναι και αυτή μία έκφανση του δικαιώματος επί της προσωπικότητας.
Συνεπώς, το δικαίωμα χρήσης των κοινοχρήστων πραγμάτων αποτελεί αυτοτελή εκδήλωση του δικαιώματος της προσωπικότητας, όπως προσδιορίζεται από τη διάταξη του άρθρου 57 ΑΚ (ΑΠ 718/2001). Το δικαίωμα επί της προσωπικότητας προσδιορίζεται εννοιολογικά και με τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 5 παρ. 1, 2 και 5 και 24 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος, ενώ η συμπεριφορά με την οποία διαταράσσεται από τρίτους στοιχείο περιβαλλοντικό κατά τέτοιο τρόπο, ώστε, είτε να αλλοιώνεται ή να καταργείται η κοινή ωφέλεια που πηγάζει από τη χρήση του συγκεκριμένου πράγματος, είτε να καθίσταται αδύνατη η χρήση του στοιχείου αυτού, συνιστά παράνομη προσβολή κατά τις διατάξεις των άρθρων 57, 970 Α.Κ., όπως αυτές εμπλουτίζονται από το άρθρο 24 του Συντάγματος (ΑΠ 43/2016).
Ειδικότερα, το δικαίωμα του ανθρώπου στη χρήση και την απόλαυση της ωφέλειας του ζωτικού χώρου του, αποτελεί την ιδιωτικού δικαίου έκφανση της κατοχύρωσης από το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος, του κοινωνικού δικαιώματος στο περιβάλλον, που τριτενεργεί στις ιδιωτικές έννομες σχέσεις μέσω των διατάξεων των άρθρων 57 και 967 επ. Α.Κ.
Προσβολή της ειδικότερης αυτής πλευράς του δικαιώματος επί της προσωπικότητας επέρχεται όταν διαταράσσεται στοιχείο του ζωτικού χώρου από τα ανωτέρω αναφερόμενα κατά τέτοιο τρόπο ώστε: α) καταργείται εξ ολοκλήρου ή αλλοιώνεται η κοινή ωφέλεια που πηγάζει από τη χρήση του συγκεκριμένου αγαθού, είτε β) καθίσταται αδύνατη η χρήση του στοιχείου αυτού ή άλλου συνδεομένου προς αυτό. Τέτοια προσβολή είναι απαγορευμένη κατά το άρθρο 57 ΑΚ, το οποίο και καθορίζει τις συνέπειες, εφόσον είναι παράνομη. Τούτο συμβαίνει, κατά την κρατούσα άποψη, όταν η προσβολή γίνεται κατά παράβαση ρητής διάταξης νόμου (ΑΠ 718/2001 ΕλλΔνη 42, 942), ενώ κατ’ άλλη άποψη και όταν καταχρηστικώς, κατ' άρθρο 281 ΑΚ και 25 παρ. 3 του Σ- δηλαδή δεν απαιτείται να είναι η προσβάλλουσα το αγαθό συμπεριφορά απαγορευμένη από ειδική διάταξη νόμου αλλά αρκεί το ότι είναι βλαπτική και κοινωνικά απρόσφορη και μόνο. Η παράνομη προσβολή δεν απαιτείται να είναι επιπλέον και υπαίτια.
Β.- 1.- Η αρχή της χρηστής διοίκησης, η οποία έχει νομολογιακή προέλευση από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ 31/2020), ορίζεται ως η αρχή που επιβάλλει στα διοικητικά όργανα να ασκούν τις αρμοδιότητές τους σύμφωνα με το αίσθημα δικαίου που επικρατεί, ώστε κατά την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων να αποφεύγονται οι ανεπιεικείς και απλώς δογματικές ερμηνευτικές εκδοχές και να επιδιώκεται η προσαρμογή των κανόνων δικαίου προς τις επικρατούσες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και απαιτήσεις, καθώς και οι αρχές της αναλογικότητας, της φανερής Διοίκησης και της προστατευόμενης δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου.
Β.- 2.- Με την Κ.Υ.Α. 38609/2023 («Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού» -Φ.Ε.Κ. β 1432/10.03.23) μεταξύ άλλων, ορίζεται (άρθρο 12) ότι:
«(α) Απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση, που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, καθώς και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα αυτών. (β) H παραχώρηση της απλής χρήσης είναι δυνατή, για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, ιδίως για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, ξαπλωστρών, ομπρελών, λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτηρίου, καθώς και τραπεζοκαθισμάτων, εφόσον εξασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση του κοινού, με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001, όπως ισχύουν και την παρούσα απόφαση. (γ) Η ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και των θαλάσσιων μέσων αναψυχής σύμφωνα με τις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, μπορεί να καλύπτει μέχρι το εξήντα τοις εκατό (60%) του παραχωρούμενου χώρου, με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων. Το εμβαδόν κάθε παραχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα (................). Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εμβαδού του, ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αιγιαλού, μη υπολογιζόμενου του χώρου που είναι δυσπρόσιτος και μη αξιοποιήσιμος και με τους περιορισμούς, ως προς το ποσοστό κάλυψης του αιγιαλού, που ορίζονται στην απόφαση παραχώρησης. (δ) Για χώρους αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου της θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, η κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριάντα τοις εκατό (30%) του παραχωρούμενου χώρου και εφόσον δεν επηρεάζονται οι στόχοι διατήρησης για το προστατευτέο αντικείμενο. Η παραβίαση των ανωτέρω όρων επιφέρει την ανάκληση της παραχώρησης».
Στην συγκεκριμένη περίπτωση: Ως προς τους «δικαιούχους» επιχειρηματίες τίθενται πολλαπλά ζητήματα αυθαιρεσιών και υπερβάσεων, τόσο των ορίων όσο και των όρων των σχετικών «παραχωρήσεων». Ενώ ως προς τους χειρισμούς των αρμοδίων Αρχών και Υπηρεσιών, τίθεται ζήτημα αφ’ ενός υπέρβασης του επιτρεπομένου ποσοστού παραχώρησης εδαφών και αφ’ ετέρου παντελούς απουσίας ελέγχων ως προς την τήρηση των όρων αλλά και των ορίων που επιβάλλουν οι σχετικοί νόμοι και διατάξεις.
______________________________
Γ.- Η καταγγελία μας αυτή απορρέει από τις εξής παρατηρήσεις που με το παρόν σας αναφέρουμε, εφ’ όσον γινόμαστε επί σειρά ετών μάρτυρες πολλαπλών περιπτώσεων και συστηματικών παραβάσεων/αυθαιρεσιών από πλευράς επιχειρηματιών, στους οποίους έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα απλής χρήσης κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού και παραλίας από το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων ή το Ελληνικό Δημόσιο εν γένει όπως μέσω της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (είτε με απευθείας παραχώρηση λόγω ομορότητας είτε κατόπιν δημοπρασίας). Οι όροι των ανωτέρω παραχωρήσεων όπως και πληθώρα σχετικών διατάξεων παραβιάζονται συστηματικά και με διάφορους τρόπους, όπως:
Επίσης επιχειρηματίες εστίασης και ξενοδόχοι όπως και ιδιοκτήτες κατοικιών κι οικοπέδων παρεμποδίζουν την απρόσκοπτη πρόσβαση στις ακτές και την κοινή χρήση τους και επιπλέον καταστρέφουν κατά παράβαση του νόμου το φυσικό περιβάλλον που στην περίπτωση της Νάξου περιλαμβάνει σχεδόν αποκλειστικά προστατευόμενους οικοτόπους του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000
Στην αδιάλειπτη πλέον υποβάθμιση των παραλιών της Νάξου από επιχειρηματίες και ιδιοκτήτες όμορης γης, προστίθεται σειρά παραβάσεων και παραλείψεων και από επισκέπτες των παραλιών ή τις Αρχές, όπως εκδηλώνονται
Θεωρούμε λοιπόν ότι παραβάσεις, όπως οι παραπάνω, προσβάλλουν το εκ του Νόμου κατοχυρωμένο δικαίωμά μας της χρήσης των δημόσιων, κοινοχρήστων αγαθών του αιγιαλού και της παραλίας καθώς και της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτούς. Σύμφωνα δε µε το άρθρο 15 της ΚΥΑ αριθµ. 38609 ΕΞ 2023 (ΦEK 1432/Β΄/10-03-2023) τέτοιες παραβάσεις θα έπρεπε να επιφέρουν τη µονοµερή ανάκληση των παραχωρήσεων από το ∆ηµόσιο ή τον Δήμο. Γνωρίζουμε ότι προφανώς παραβιάζουν και πολλούς άλλους νόμους και ζητούμε τη διερεύνηση και υποστήριξη στη διαλεύκανση της νομικής πλευράς από τις αρμόδιες Αρχές, όπως και την αυτεπάγγελτη ενέργεια τους σε περίπτωση περαιτέρω παραβάσεων. Εξ άλλου, ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η περιγραφόμενη αισθητική υποβάθμιση και ο προφανέστατος ευτελισμός του τοπίου και -τελικά- του «τουριστικού προϊόντος» που προσφέρουμε θα παράξει σωρευτικά και μη αναστρέψιμα αποτελέσματα. Τέλος, υποψιαζόμαστε ότι η συστηματική παραβατικότητα και υποβάθμιση των δημοσίων αγαθών χωρίς κανένα απολύτως έλεγχο, συνιστούν παραβάσεις καθήκοντος από τις αρμόδιες αρχές και χρειάζονται ενδελεχή εισαγγελική παρέμβαση, όπως με έμφαση τονίζεται στην προαναφερόμενη 10/2023 εγκύκλιο του κ. Αντιεισαγγελέως του Αρείου Πάγου.
Δ.- Με την παρούσα Αναφορά - Καταγγελία αιτούμαστε από τις αρμόδιες Αρχές να ενεργήσουν σύμφωνα με τις αρμοδιότητές τους και να προστατέψουν τις παραλίες του νησιού μας, προχωρώντας στους απαραίτητους ελέγχους, ώστε να εξαλειφθεί η ανομία, που παραβιάζει και την απόφαση του ΣΤΕ (ΣτΕ 3346/1999) σύμφωνα με την οποία, η κατά προορισμό χρήση των κοινόχρηστων χώρων αιγιαλού και παραλίας έγκειται στην «ελεύθερη και ανεμπόδιστη επίσκεψη, παραμονή, διέλευση και κολύμβηση» σε αυτούς.
Οι άμεσες ενέργειες των Αρχών είναι απαραίτητες, αφενός για να προασπίσουν τα δημόσια/κοινά αγαθά, αφετέρου για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στις Αρχές ενός ευνομούμενου κράτους, οι οποίες και οφείλουν να εφαρμόζουν τους νόμους.
Πιστεύουμε ότι πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για τις παραλίες, όμως όχι μόνο καταστολής, προστίμων, ανακλήσεων αδειών και επιβολής της νομιμότητας, αλλά και έργα προστασίας, όπως
Νάξος 4 Αυγούστου 2023
ΟΙ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΝΤΕΣ
- Την κ. Εισαγγελέα Πρωτοδικών Νάξου
- Τον κ. Εισαγγελέα Εφετών Αιγαίου
- Το Υπουργείο Περιβάλλοντος
- Το Υπουργείο Τουρισμού
- Την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων
- Την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου
- Την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.
- Την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
- Τον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων
- Το Α.Τ. Νάξου
- Το Λιμεναρχείο Νάξου
ΑΝΑΦΟΡΑ - ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
ΑΦΟΡΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΘΙΣΜΑΤΩΝ, ΑΛΕΞΗΛΙΩΝ κλπ. ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΗΣ ΝΑΞΟΥ
Οι υπογράφοντες διαμαρτυρόμαστε και καταγγέλλουμε την υπερβολική και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη «τραπεζοκαθισμάτων» και «ομπρελοξαπλωστρών» στις παραλίες της Νάξου, σε τρόπο ώστε αυτή συνιστά προσβολή της προσωπικότητάς μας, σοβαρό κίνδυνο για το οικοσύστημα (μάλιστα ΚΑΙ σε περιοχές περιλαμβανόμενες στο δίκτυο NATURA 2000), υπέρβαση της όποιας «φέρουσας ικανότητας» του τόπου, αντίθετη προς την αειφορία και την βιωσιμότητα, παραβίαση των αρχών της «χρηστής διοίκησης», παράβαση καθήκοντος των αρμοδίων προς χορήγηση των σχετικών αδειών και προς διεξαγωγή των σχετικών ελέγχων Φορέων και Υπηρεσιών, υποβάθμιση της αισθητικής σε επίπεδο καταυλισμού κλπ., όπως αναλύεται παρακάτω.
Α.- Η προσωπικότητα του ανθρώπου γεννάται και αναπτύσσεται ακώλυτα μέσα σε ένα ζωτικό χώρο που αποτελείται κατ' αρχήν από τα εκτός συναλλαγής πράγματα, δηλαδή κατά το άρθρο 966 ΑΚ, α) τα κοινά σε όλους (η ατμόσφαιρα και η θάλασσα), β) τα κοινόχρηστα (όπως, ενδεικτικώς κατ' άρθρο 967 ΑΚ, τα ελευθέρως και συνεχώς ρέοντα ύδατα, οι δρόμοι, οι πλατείες, οι αιγιαλοί κ.λπ.) και γ) τα προορισμένα για την εξυπηρέτηση δημόσιων, δημοτικών, κοινοτικών ή θρησκευτικών σκοπών. Η ακώλυτη απόλαυση της χρήσης και της ωφέλειας των αγαθών που συναποτελούν τον ζωτικό περιβαλλοντικό χώρο για την ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας συνιστά αυτοτελή έκφανση του δικαιώματος της προσωπικότητας που προστατεύεται από τις διατάξεις των άρθρων 57 και 59 του ΑΚ (ΜΠΑ 1523/2018).
Από τα ανωτέρω απορρέει και το δικαίωμα χρήσεως των κοινόχρηστων πραγμάτων (άρθρα 967, 968- 970 ΑΚ), όπως είναι και ο ατμοσφαιρικός αέρας, οι παραλίες, τα ελεύθερα ρέοντα ύδατα κλπ., που εντάσσονται στην ευρύτερη έννοια του περιβάλλοντος και συμπίπτουν σε ευρεία κλίμακα με τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά αγαθά, συνιστώντας τόσο προϋπόθεση ζωής, όσο και στοιχεία για την εξασφάλιση ποιότητας ζωής. Από τα ανωτέρω συνάγεται, ότι η απόλαυση ενός ήρεμου περιβάλλοντος ελεύθερου από ρύπους και θορύβους είναι και αυτή μία έκφανση του δικαιώματος επί της προσωπικότητας.
Συνεπώς, το δικαίωμα χρήσης των κοινοχρήστων πραγμάτων αποτελεί αυτοτελή εκδήλωση του δικαιώματος της προσωπικότητας, όπως προσδιορίζεται από τη διάταξη του άρθρου 57 ΑΚ (ΑΠ 718/2001). Το δικαίωμα επί της προσωπικότητας προσδιορίζεται εννοιολογικά και με τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 5 παρ. 1, 2 και 5 και 24 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος, ενώ η συμπεριφορά με την οποία διαταράσσεται από τρίτους στοιχείο περιβαλλοντικό κατά τέτοιο τρόπο, ώστε, είτε να αλλοιώνεται ή να καταργείται η κοινή ωφέλεια που πηγάζει από τη χρήση του συγκεκριμένου πράγματος, είτε να καθίσταται αδύνατη η χρήση του στοιχείου αυτού, συνιστά παράνομη προσβολή κατά τις διατάξεις των άρθρων 57, 970 Α.Κ., όπως αυτές εμπλουτίζονται από το άρθρο 24 του Συντάγματος (ΑΠ 43/2016).
Ειδικότερα, το δικαίωμα του ανθρώπου στη χρήση και την απόλαυση της ωφέλειας του ζωτικού χώρου του, αποτελεί την ιδιωτικού δικαίου έκφανση της κατοχύρωσης από το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος, του κοινωνικού δικαιώματος στο περιβάλλον, που τριτενεργεί στις ιδιωτικές έννομες σχέσεις μέσω των διατάξεων των άρθρων 57 και 967 επ. Α.Κ.
Προσβολή της ειδικότερης αυτής πλευράς του δικαιώματος επί της προσωπικότητας επέρχεται όταν διαταράσσεται στοιχείο του ζωτικού χώρου από τα ανωτέρω αναφερόμενα κατά τέτοιο τρόπο ώστε: α) καταργείται εξ ολοκλήρου ή αλλοιώνεται η κοινή ωφέλεια που πηγάζει από τη χρήση του συγκεκριμένου αγαθού, είτε β) καθίσταται αδύνατη η χρήση του στοιχείου αυτού ή άλλου συνδεομένου προς αυτό. Τέτοια προσβολή είναι απαγορευμένη κατά το άρθρο 57 ΑΚ, το οποίο και καθορίζει τις συνέπειες, εφόσον είναι παράνομη. Τούτο συμβαίνει, κατά την κρατούσα άποψη, όταν η προσβολή γίνεται κατά παράβαση ρητής διάταξης νόμου (ΑΠ 718/2001 ΕλλΔνη 42, 942), ενώ κατ’ άλλη άποψη και όταν καταχρηστικώς, κατ' άρθρο 281 ΑΚ και 25 παρ. 3 του Σ- δηλαδή δεν απαιτείται να είναι η προσβάλλουσα το αγαθό συμπεριφορά απαγορευμένη από ειδική διάταξη νόμου αλλά αρκεί το ότι είναι βλαπτική και κοινωνικά απρόσφορη και μόνο. Η παράνομη προσβολή δεν απαιτείται να είναι επιπλέον και υπαίτια.
Β.- 1.- Η αρχή της χρηστής διοίκησης, η οποία έχει νομολογιακή προέλευση από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ 31/2020), ορίζεται ως η αρχή που επιβάλλει στα διοικητικά όργανα να ασκούν τις αρμοδιότητές τους σύμφωνα με το αίσθημα δικαίου που επικρατεί, ώστε κατά την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων να αποφεύγονται οι ανεπιεικείς και απλώς δογματικές ερμηνευτικές εκδοχές και να επιδιώκεται η προσαρμογή των κανόνων δικαίου προς τις επικρατούσες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και απαιτήσεις, καθώς και οι αρχές της αναλογικότητας, της φανερής Διοίκησης και της προστατευόμενης δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου.
Β.- 2.- Με την Κ.Υ.Α. 38609/2023 («Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού» -Φ.Ε.Κ. β 1432/10.03.23) μεταξύ άλλων, ορίζεται (άρθρο 12) ότι:
«(α) Απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση, που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, καθώς και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα αυτών. (β) H παραχώρηση της απλής χρήσης είναι δυνατή, για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, ιδίως για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, ξαπλωστρών, ομπρελών, λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτηρίου, καθώς και τραπεζοκαθισμάτων, εφόσον εξασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση του κοινού, με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001, όπως ισχύουν και την παρούσα απόφαση. (γ) Η ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και των θαλάσσιων μέσων αναψυχής σύμφωνα με τις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, μπορεί να καλύπτει μέχρι το εξήντα τοις εκατό (60%) του παραχωρούμενου χώρου, με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων. Το εμβαδόν κάθε παραχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα (................). Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εμβαδού του, ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αιγιαλού, μη υπολογιζόμενου του χώρου που είναι δυσπρόσιτος και μη αξιοποιήσιμος και με τους περιορισμούς, ως προς το ποσοστό κάλυψης του αιγιαλού, που ορίζονται στην απόφαση παραχώρησης. (δ) Για χώρους αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου της θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, η κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριάντα τοις εκατό (30%) του παραχωρούμενου χώρου και εφόσον δεν επηρεάζονται οι στόχοι διατήρησης για το προστατευτέο αντικείμενο. Η παραβίαση των ανωτέρω όρων επιφέρει την ανάκληση της παραχώρησης».
Στην συγκεκριμένη περίπτωση: Ως προς τους «δικαιούχους» επιχειρηματίες τίθενται πολλαπλά ζητήματα αυθαιρεσιών και υπερβάσεων, τόσο των ορίων όσο και των όρων των σχετικών «παραχωρήσεων». Ενώ ως προς τους χειρισμούς των αρμοδίων Αρχών και Υπηρεσιών, τίθεται ζήτημα αφ’ ενός υπέρβασης του επιτρεπομένου ποσοστού παραχώρησης εδαφών και αφ’ ετέρου παντελούς απουσίας ελέγχων ως προς την τήρηση των όρων αλλά και των ορίων που επιβάλλουν οι σχετικοί νόμοι και διατάξεις.
______________________________
Γ.- Η καταγγελία μας αυτή απορρέει από τις εξής παρατηρήσεις που με το παρόν σας αναφέρουμε, εφ’ όσον γινόμαστε επί σειρά ετών μάρτυρες πολλαπλών περιπτώσεων και συστηματικών παραβάσεων/αυθαιρεσιών από πλευράς επιχειρηματιών, στους οποίους έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα απλής χρήσης κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού και παραλίας από το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων ή το Ελληνικό Δημόσιο εν γένει όπως μέσω της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (είτε με απευθείας παραχώρηση λόγω ομορότητας είτε κατόπιν δημοπρασίας). Οι όροι των ανωτέρω παραχωρήσεων όπως και πληθώρα σχετικών διατάξεων παραβιάζονται συστηματικά και με διάφορους τρόπους, όπως:
- Με την κατάληψη μεγαλύτερης έκτασης δημόσιου χώρου από εκείνη που ορίζει η ΚΥΑ 38609 ΕΞ 2023 (ΦEK 1432/Β΄/10-03-2023) και επιτρέπουν οι σχετικές άδειες παραχώρησης απλής χρήσης κοινόχρηστων χώρων αιγιαλού και παραλίας εντός και εκτός προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 (άρθρο 12, παράγραφος γ και άρθρο 9, παράγραφος β).
- Με την τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών και ξαπλωστρών σε εμφανώς μεγαλύτερη πυκνότητα από την επιτρεπόμενη καθώς και σε απόσταση μικρότερη των πέντε μέτρων από την ακτογραμμή (άρθρο 12, παράγραφος γ και άρθρο 9, παράγραφος β).
- Με την πρόκληση ηχορύπανσης, καθώς η στάθμη θορύβου από μουσική υπερβαίνει το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των 50 ντεσιμπέλ (παράρτημα 4, παράγραφος 5).
Επίσης επιχειρηματίες εστίασης και ξενοδόχοι όπως και ιδιοκτήτες κατοικιών κι οικοπέδων παρεμποδίζουν την απρόσκοπτη πρόσβαση στις ακτές και την κοινή χρήση τους και επιπλέον καταστρέφουν κατά παράβαση του νόμου το φυσικό περιβάλλον που στην περίπτωση της Νάξου περιλαμβάνει σχεδόν αποκλειστικά προστατευόμενους οικοτόπους του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000
- Με τη δημιουργία μόνιμων/ημιμόνιμων κατασκευών στον αιγιαλό, την παραλία, τις αμμοθίνες (πατώματα, σκάλες, τοιχοποιία, πέργκολες, οικήματα, πινακίδες κλπ) κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας (παράρτημα 1 της ΚΥΑ),
- Με την αφαίρεση ακτόλιθων ή άλλων βράχων, βότσαλων, αμμοληψίες, "στρώσιμο" της αμμουδιάς, συνεχές βρέξιμο των αμμοθινών με γλυκό νερό για να δημιουργηθεί οδόστρωμα,
- Με την αφαίρεση βλάστησης μέσα στη θάλασσα (ποσειδωνίες) ή στην άμμο (κέδροι, αρμυρίκια),
- Με τη φύτευση ξενικών ειδών και την επακόλουθη εξουθένωση της τοπικής χλωρίδας
- Με το νυχτερινό φωτισμό της θάλασσας και του αιγιαλού
- Τέλος, καθιστούν όμορές τους παραλίες de facto ιδιωτικές, αποκλείοντας την πρόσβαση των πολιτών σε αυτές με αποτρεπτικές πινακίδες ή περιφράξεις.
Στην αδιάλειπτη πλέον υποβάθμιση των παραλιών της Νάξου από επιχειρηματίες και ιδιοκτήτες όμορης γης, προστίθεται σειρά παραβάσεων και παραλείψεων και από επισκέπτες των παραλιών ή τις Αρχές, όπως εκδηλώνονται
- Με την αφαίρεση κοχυλιών και την παράνομη αλίευση/ εξόντωση προστατευόμενων ειδών,
- Με τη διάνοιξη δρόμων σε αμμοθίνες και στάθμευση οχημάτων σε αμμοθίνες και λιμνοθάλασσες,
- Με τη διέλευση οχημάτων σε αμμοθίνες και αμμουδιές,
- Με τη ρίψη σκουπιδιών όλων των ειδών στις παραλίες και στη θάλασσα.
Θεωρούμε λοιπόν ότι παραβάσεις, όπως οι παραπάνω, προσβάλλουν το εκ του Νόμου κατοχυρωμένο δικαίωμά μας της χρήσης των δημόσιων, κοινοχρήστων αγαθών του αιγιαλού και της παραλίας καθώς και της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτούς. Σύμφωνα δε µε το άρθρο 15 της ΚΥΑ αριθµ. 38609 ΕΞ 2023 (ΦEK 1432/Β΄/10-03-2023) τέτοιες παραβάσεις θα έπρεπε να επιφέρουν τη µονοµερή ανάκληση των παραχωρήσεων από το ∆ηµόσιο ή τον Δήμο. Γνωρίζουμε ότι προφανώς παραβιάζουν και πολλούς άλλους νόμους και ζητούμε τη διερεύνηση και υποστήριξη στη διαλεύκανση της νομικής πλευράς από τις αρμόδιες Αρχές, όπως και την αυτεπάγγελτη ενέργεια τους σε περίπτωση περαιτέρω παραβάσεων. Εξ άλλου, ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η περιγραφόμενη αισθητική υποβάθμιση και ο προφανέστατος ευτελισμός του τοπίου και -τελικά- του «τουριστικού προϊόντος» που προσφέρουμε θα παράξει σωρευτικά και μη αναστρέψιμα αποτελέσματα. Τέλος, υποψιαζόμαστε ότι η συστηματική παραβατικότητα και υποβάθμιση των δημοσίων αγαθών χωρίς κανένα απολύτως έλεγχο, συνιστούν παραβάσεις καθήκοντος από τις αρμόδιες αρχές και χρειάζονται ενδελεχή εισαγγελική παρέμβαση, όπως με έμφαση τονίζεται στην προαναφερόμενη 10/2023 εγκύκλιο του κ. Αντιεισαγγελέως του Αρείου Πάγου.
Δ.- Με την παρούσα Αναφορά - Καταγγελία αιτούμαστε από τις αρμόδιες Αρχές να ενεργήσουν σύμφωνα με τις αρμοδιότητές τους και να προστατέψουν τις παραλίες του νησιού μας, προχωρώντας στους απαραίτητους ελέγχους, ώστε να εξαλειφθεί η ανομία, που παραβιάζει και την απόφαση του ΣΤΕ (ΣτΕ 3346/1999) σύμφωνα με την οποία, η κατά προορισμό χρήση των κοινόχρηστων χώρων αιγιαλού και παραλίας έγκειται στην «ελεύθερη και ανεμπόδιστη επίσκεψη, παραμονή, διέλευση και κολύμβηση» σε αυτούς.
Οι άμεσες ενέργειες των Αρχών είναι απαραίτητες, αφενός για να προασπίσουν τα δημόσια/κοινά αγαθά, αφετέρου για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στις Αρχές ενός ευνομούμενου κράτους, οι οποίες και οφείλουν να εφαρμόζουν τους νόμους.
Πιστεύουμε ότι πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για τις παραλίες, όμως όχι μόνο καταστολής, προστίμων, ανακλήσεων αδειών και επιβολής της νομιμότητας, αλλά και έργα προστασίας, όπως
- να απομακρυνθούν, αποξηλωθούν, κατεδαφιστούν οι παράνομες μόνιμες ή ημιμόνιμες κατασκευές στις παραλίες και λιμνοθάλασσες,
- να επανατοποθετηθούν οι εκβραχισμένοι ακτόλιθοι,
- να αποκατασταθούν οι αμμοθίνες, ώστε να καλυφθούν τουλάχιστον οι ρίζες των δέντρων που εκτέθηκαν από την αμμοληψία,
- να κλείσουν οι δρόμοι πάνω στις αμμοθίνες,
- να περιφραχθούν οι αμμοθίνες και προστεθούν ενημερωτικές πινακίδες γι' αυτές,
- να δημιουργηθούν υπερυψωμένα ξύλινα μονοπάτια πάνω τους,
- να προβλεφθούν χώροι στάθμευσης κοντά στις παραλίες κι όχι πάνω στις αμμοθίνες και λιμνοθάλασσες,
- να διώκεται και να πάψει η ρίψη αποβλήτων σε λιμνοθάλασσες και παραλίες,
- να υπογειοποιηθεί το δίκτυο της ΔΕΗ,
- να σταματήσουν όλες οι γεωτρήσεις που καταστρέφουν τον υδροφόρο ορίζοντα.
- Τέλος, να διεξάγονται σε τακτική βάση έλεγχοι από κάθε αρμόδια Αρχή.
Νάξος 4 Αυγούστου 2023
ΟΙ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΝΤΕΣ
Η αναφορά-καταγγελία συνοδεύεται από το φωτογραφικό υλικό που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα μας, τους χάρτες Natura2000, καθώς και από καταγγελίες πολιτών για το ίδιο θέμα που έγιναν τα τελευταία χρόνια.